Tống Thái Tông tên thật là Triệu Khuông Nghĩa (趙匡義), sau có tên Triệu Quang Nghĩa (趙光義), tên tự là Đình Nghi (廷宜), chào đời vào ngày 20 tháng 11 năm 939, tức là ngày 7 tháng 10 ÂL năm Thiên Phúc thứ tư đời Hậu Tấn Cao Tổ ở quan xá Tuấn Nghi, Đông Kinh[4]. Phụ thân của ông là Triệu Hoằng Ân, viên quan cấp cao trong triều đình Hậu Chu. Khuông Nghĩa là con trai thứ ba trong gia đình, trên ông còn có đại huynh Quang Tế chết sớm, nhị huynh là Khuông Dận, tức Tống Thái Tổ, dưới là lão tứ Đình Mĩ và thứ năm là Quang cũng chết sớm.

Trước kia, khi thái hậu Đỗ thị mang thai Khuông Nghĩa, từng nằm mộng thấy có vị thần nhân đưa mặt trời cho mình, sau đó thì sinh ra ông. Từ nhỏ Khuông Nghĩa đã hơn người, bọn trẻ con gần đó chơi với ông đều phải phục tùng. Khi trưởng thành, từ dáng người, khuôn mặt đều hiện ra tướng thiên tử. Trái với Khuông Dận thích nghiệp võ, Khuông Nghĩa lại thích đọc sách. Lúc Triệu Hoằng Ân lĩnh binh ở Hoài Nam, phá các châu huyện, của cải cướp được rất nhiều, song Khuông Nghĩa chỉ cầu lấy những quyển sách quý[4].

Năm 951, Quách Uy lập ra triều Hậu Chu. Dưới thời Chu, Triệu Khuông Dận được trọng dụng, làm đến chức Tiết độ sứ, chỉ huy lực lượng kị binh triều đình; bản thân Khuông Nghĩa cũng được ban chức Cung phụng quan đô tri[4]. Năm 959, Hậu Chu Thế Tông qua đời khi đang trong chiến dịch đánh Liêu, con là Sài Tông Huấn kế vị còn nhỏ tuổi[5][6].